zaterdag 1 augustus 2015

Geofopnie


Op TED zag ik Bernie Krause en hij sprak over “The sound of the natural world “ Hij gaf aan dat er drie soorten geluid zijn en wel:
Geofonie; dat is het geluid van de wind in de bomen, het stromende water, de golven van de zee.
Biofoniie; dat is het geluid wat vogels, insecten, en zoogdieren maken.
Antrofonie; dat is het menselijk geluid dat kan muzikaal en theatraal zijn, maar is meestal chaotisch. Het mechanische geluid van motoren en dergelijke.
Hij sprak zijn bezorgdheid uit dat ons geluid en sowieso onze aanwezigheid en doen en laten, alles aan het overstemmen is. Net als in een gedicht van Ivo de Wijs: “Er zit een vliegtuig in elk vergezicht, kan ik nog vluchten voor de vluchten? …er zit een vliegtuig in elk vergezicht…” en ja, met het nodige geluid, een doorlopende bromgeluid klinkt er door het luchtruim. Bernie Kraus had geluid opnames van een kikkersoort gemaakt en met zijn opnames maakte hij duidelijk dat het antrofonisch geluid de paring en daarbij het voortbestaan van deze kikker verstoorde. Het leger oefende daar met straaljagers. Het kikkerkoor, dat als ware met één stem hun lied zongen, werd door het geluid van de oefende straaljagers volledig verstoord. Een spectogram, dat is een grafische illustratie van geluid, liet het voor en na van de geluidsverstoring zien. Iets wat voor het oog niet zo ernstig lijkt, blijkt dat het oor er een andere interpretatie aan geeft. Een foto vertelt een verhaal van duizend woorden, maar zo zei hij, een geluid vertelt een verhaal van duizend foto’s.

Met dit in gedachte liep ik met de hond op de hei te wandelen. De wind waaide en de zon scheen. Het gras dat met witte pluimen op gele stengels op de hei staat, wuifde op de wind en deed het gras dansen op de streling van de wind. Ik dacht aan het praatje op TED en wilde proberen het geluid van het wuivende gras te horen. Maar dan moest ik wel op de knieën en met mijn hoofd dicht bij de grond. Heel subtiel, heel fijn klonk een zacht geritsel en geruis door het gras, bijna onhoorbaar, maar voor het moment dat ik er aandacht aan gaf, was het voor mij te horen. Was het een spectaculair geluid? Nee, het was bijzonder, want om het te horen, moest ik er voor stil staan en dichterbij komen. En zo kon ik de ‘geofonie’  van het gras horen. De berk die verderop stond, maakte een meer hoorbaar geluid door de wind, maar omdat ik net zo aandachtig had geluisterd, viel mij dit geluid ook meer op.