zaterdag 20 april 2019

Volle maan


Zonder veel stampei, geen tromgerommel, geen violenmuziek enkel de wetenschap dat op 2 min voor elf de avond van de 20e maart de lente begon. Dat is de precieze tijd dat de zon de denkbeeldige breedtegraad heeft bereikt, de evenaar, een stand die lente equinox wordt genoemd, wat zoveel wil zeggen dat de nacht even lang duurt als de dag, maar dat de nacht gaat inleveren op de dag. Omgekeerd vind het plaats op 21 september dan heet het herfstequinox, dan gaat de dag weer inleveren op de nacht. Dat deze dingen in de kosmos op de minuut precies kunnen worden aangeduid, dat de zonsopkomst al jaren vooruit is te zien en dat de maanstanden en zelfs bijzondere gebeurtenissen als maans- of zonsverduisteringen worden aangegeven, ver voor dat ze plaatsvinden. Ook de christelijke feestdagen zijn gekoppeld aan de maan. Pasen valt op de eerste zondag na de eerste volle maan in de lente, dus na 21 maart. Op zijn vroegst zou dat 22 maart en op zijn laatst 23 april kunnen zijn. Aan Pasen zijn alle andere dagen, zoals goede vrijdag, en na Pasen, Hemelvaart en Pinksteren gekoppeld. Toen het moment werd aangegeven dat dit jaar de lente begon om twee minuten voor elf op 20 maart,  is dat een precies moment van een gebeurtenis die elke keer iets anders uitvalt. Het is geen historisch gebeurtenis, maar afhankelijk van de stand van de zon.

 Dit riep bij mij een andere vraag op; het sterven en de opstanding, waar Goede Vrijdag en Pasen voor staan, zou een historische gebeurtenis moeten zijn, dat moet op een tijdstip en op een plaats hebben plaatsgevonden. Zoals een geboorte, een jubileum, historische momenten zoals oorlogen en nieuwe wetten, ze hebben allemaal een plaats en een datum. Je bent elk jaar op een bepaalde datum jarig, omdat je op die datum geboren bent, op je rijbewijs staat de datum waar vanaf je van dat moment bevoegd bent om te rijden. Op vijf mei wordt het eind van de tweede wereldoorlog gevierd. En zo kan je wel doorgaan, daarom kwam het mij opeens vreemd over dat een belangrijk gegeven in het christendom geen vaste datum heeft, maar afhankelijk is van de stand van de maan? Het was 19 april de eerste volle maan na de lente, en dat brengt voor dit jaar  dat Pasen  op 21 en 22 april valt.




dinsdag 16 april 2019

Zwart Gat


Een foto van een zwart gat is van de week eindelijk gelukt. Onderschat het niet het is een plaatje gemaakt op een afstand van duizenden lichtjaren en laat niet veel meer zien dan, inderdaad een zwart gat met een lichtcirkel eromheen. Toch is het groot nieuws en spectaculair, net als de eerste foto van de Maan met de Aarde aan de horizon boven het Maanoppervlak. Ja we zijn best slim en zowel de wetenschap als de religie hebben een grote belangstelling voor wat er buiten de Aarde is. De één is op zoek naar de hemel en de ander om het Universum te ontdekken. Op voor het één in aanmerking te komen moet je eerst doodgaan en voor het ander is leven in die gewichtloze toestand niet echt prettig. De wetenschappers op Aarde zouden graag een deel van het budget hebben dat aan de ruimteontwikkeling wordt besteed en vele gelovige zouden de hemel op aarde willen ervaren. Een oceanoloog blikt jaloers om de miljarden die aan ruimteonderzoek worden besteed, die zij ook zo goed zou kunnen gebruiken voor het onderzoek aan de diepzee. De astronoom Niel deGrasse Tyson zegt over de onderzoeken om Mars bewoonbaar te maken, dat hij het als astronoom razend interessant vind, maar dat het verstandiger zou zijn de miljarden die aan dit project worden besteed, besteed zouden worden aan het behoud van onze eigen Aarde, waar het goed toeven is en dat valt op Mars nog maar te bezien.

Hoe intelligent we zijn als het gaat om wat er in de ruimte gebeurt en dat te ontrafelen, die zelfde intelligentie blijft ver achter als het gaat over de Aarde. De walvissen zijn en worden bejaagd omdat ze een bedreiging voor de visstand zouden zijn. In Japan worden grote groepen dolfijnen om die reden door sadistische vissers uitgemoord, naast alle andere problemen waar het leven in de oceaan mee te kampen heeft en die bijna allemaal naar ons wijzen, bakken wij er niet veel van en is het verwonderlijk dat er sowieso nog leven op Aarde is. Richten we ons niet op de Natuur, die bevochten en in toom gehouden moet worden, dan weten we onze vernietigingsdrang nog wel te botvieren in de vele oorlogen die we voeren en die gevoerd zijn, een spoor van vernieling achterlatend. Een dier wordt al snel berekend op het nut dat het zou hebben en wordt afgerekend op de schade die het zou aanrichten. Een maat waarbij de mensheid er niet al te best van af zou komen. De wolf is bijna uitgeroeid en nog steeds is er een hetze tegen het dier en het bleek dat toen de wolf hergeintroduceerd werd in Yellowstone Park dat dat de loop van de rivier veranderde. Herten vraten de begroeiing langs de rivier af en daardoor kalfde delen van de rivier af. Toen de herten door de aanwezigheid van de wolven zich niet langer aan de oevers van de rivier gingen ophouden, kwam daar de begroeiing weer terug en nam de rivier zijn meer natuurlijke loop weer aan.  Bij het verdwijnen van de walvissen, zakte de visstand ook in, want op de uitwerpselen van de walvissen, kon de plankton zich vestigen, die weer het voedsel van het krill vormde, die weer het voedsel van de vissen werd, die weer het voedsel is van de walvissen. Breek één schakel en de boel stort in en ja, een schakel die wij vaak verstoren. We hebben blijkbaar meer verstand om een probleem op te lossen in de verre ruimte dan inzicht te hebben in onze eigen planeet. Dat is misschien wel het grootste zwarte gat waar we mee te maken hebben.