Tweede paasdag.

Vannacht en vanmorgen heeft het geregend. Een mals regentje dat rustig en aanhoudend zijn zegenrijke vocht met de aarde deelt. Zo welkom om het frisse groen en de groeikracht van de planten en bomen een boost te geven. Als het water dat uit een bron opwelt, zo welt het groen op uit de bermen. Het Bleeksporige Bosviooltjes, Gele- en witte dovenetel, Look zonder Look, Fluitenkruid allemaal al in bloei of dik in de knop. Een lentesensatie.

Het geeft me toch wat zorgen als ik over de hei loop. Het is daar een lege plek in de lucht, waar een Torenvalk zou kunnen bidden. Ik heb hem hier al een tijd niet meer gezien. De lege plek in de lucht waar de Veldleeuwerik zou kunnen zingen, is een gapend gat in de weidsheid van de hei. Zou de Koekoek zich dit jaar nog laten horen op dit stukje hei? Zulke gedachte stemmen mij somber, …maar, de ochtendwandeling met de hond over de hei, de regenjas aan, wandelend over de stemmige iets nevelige hei, had een verassing voor mij. Er vloog een Veldleeuwerik zingend de lucht in en jubelde zijn heerlijke tonen over de hei, vanuit zijn steeds hogere zangplek in de lucht. Prachtig en tegelijk ook weer zorgelijk, omdat het er maar één is die daar zingt, is dat genoeg om een soort in stand te houden? Toch was er ook wel weer iets, dat de Boompieper over de hele hei op verschillende plekken zangposten heeft en dat zijn er weer meer dan verleden jaar. Ik hoor hier en daar de Grasmus… of de Braamsluiper. Waarschijnlijk beide op verschillende plekken. Wat ik wel weinig en minder dan vorige jaren zie en hoor zijn de Roodborsttapuiten. De Fitis heeft ook maar een paar zangplekken. En de meesterzanger, de Merel, waar is hij? Ik zie en hoor hem maar zelden, was er een week of wat geleden de Zanglijster nog luidruchtig van de partij was, zijn zang lijkt nu ook verstomd te zijn. Nu hoorde ik op “Vroege Vogels” gisteren een item had over de Zanglijster dat hij een zangpauze heeft als de eieren bebroed worden. Het boek “Silent Spring” dat waarschuwde dat het ooit een stille lente zal kunnen worden. Het ging toen over het veelvuldige gebruik van DDT, dat de natuur de das om zal doen, als daarmee werd doorgegaan. Dat de insecten en daarmee de vogels zouden verdwijnen, een schrikbeeld dat er een lente zou kunnen komen, waar er geen vogels meer zingen. Naar die noodkreet is toen geluisterd en het gif werd verboden. Nu is het geen stille lente, maar ik weet dat door het huidige gebruik van pesticide er een herhaling dreigt op een stille lente. Het is nu in ieder geval stiller dan het zou moeten zijn. 

 

 

Plaatsvervangend

Het is weer zover, de jaarwisseling heeft plaatsgevonden. Elk jaar tellen we opnieuw 365 dagen af, om dan weer uit te komen bij één. En roepen dan in koor: Gelukkig Nieuwjaarrrrr. Je eigen nieuwjaar is op de datum van je verjaardag en tel je er weer een jaar bij. Zo wordt alles ouder, behalve het jaar zelf, dat begint elke keer als nieuw. Onze jaartelling is een jonge vergeleken met de ouderdom van de Aarde. Vier en een half miljard jaar tegenover de krappe telling van 2000 jaar die we erop na houden. We zijn gaan tellen bij de geboorte van Christus en delen de tijd in voor en na Christus. Daarvoor strekt het zich vele tienduizenden/honderdduizenden, zelf miljoenen jaren uit die onze jaartelling haast onbenullig doet zijn. 2025 jaar na Christus. Om mijn vertrouwen in de toekomst aan te geven voeg ik, al geruime tijd een nul toe aan het jaartal, 02025. Heb ik ergens gelezen en het idee sprak me aan. Ooit zal het, het jaar 10.000, dat is over 7975 jaar. Onvoorstelbaar, maar niet onwaarschijnlijk. Hoe dan ook de tijd zal op een gegeven moment de 10.000 jaar aan geven en dan is het 365 dagen later alweer 10.001. Er wordt wel gezegd dat we van de geschiedenis kunnen leren. Hoe zal het over tienduizend jaar zijn, en nu maar het vertrouwen hebben dat het de mensheid dan beter afgaat. Oorlogen, de mensen dan zullen zich afvragen wat ons bezield heeft. Milieu, wisten we echt niet beter, of staken we de kop in het zand. De lijst van dingen die beter kunnen is lang, 7975 jaar ook en daarin ligt een goede mogelijkheid het beter te gaan doen. 

Maar nog even naar vandaag. Het journaal is op de eerste januari een opsomming wat er allemaal mis is gegaan. Auto branden, vuurwerk schade zowel materieel als lichamelijke schade. Zuiplappen en pubers krijgen eens per jaar een vrijbrief om zich als werkelijke onverantwoordelijke te gedragen. Doktoren, die het druk hebben met oogletsel en gehoorschade, klagen dat er echt wat aan dat vuurwerk gedaan moet worden, politie en hulpdiensten worden belaagd op het moment dat het gelukkig nieuwjaar en de beste wensen klinken. Ik hoorde in een column zondag op de radio die het vuurwerk als een oorlogscarnaval benoemde en ze gaf een ernstig feitje erbij, dat tijdens de vuurwerkbombardementen, om twaalf uur, er zoveel zware metalen en fijnstof in de lucht komen waar het autoverkeer in heel Nederland 7 maanden op voort kan. Als ik dit aanzie ben ik bang dat we de 10.000 jaar niet halen. Als wel, dan heb ik een plaatsvervangende schaamte, wat zullen onze nazaten wel van ons denken. Zolang blijf ik de nul voor het jaartal schrijven, 1 januari 02025, ik blijf hopen.

Heimwee

Het overkomt me soms; een gevoel van heimwee, iets terug te willen van hoe het was. Datgene wat voorbij is weer terug te laten komen. Terug te keren naar toen hoe je je gelukkig voelde, maar het misschien niet genoeg besefte. Het willen herbeleven om dan het geluk uit dat moment ten volle te ervaren omdat nu, het toen, als iets als gemiste kansen ziet. Uiteraard zijn er van die momenten waarbij je dacht het beter en anders had kunnen doen, dat als je toen had doorgezet, nu verder was geweest op dat gebied. Als vaardigheden die je hebt de kans van je hadden gehad verder te ontwikkelen, maar je het hebt laten versloffen. Dat geeft het gevoel van heimwee, dat je door getreuzel achterop bent geraakt. Niet alleen het heimwee te voelen van hoe het was, maar ook van hoe het nu zou kunnen zijn. Half afgeschreven verhalen in half volgeschreven notieboekjes die met vele lege bladzijde wachten op het vervolg. Hoe was het verhaal verder verlopen? Schetsboeken en schilderijen die zomaar ergens stopte en waar de gang eruit raakte. Wandelingen waar ik gebieden bezocht die ik op den duur links liet liggen. Als ik boeken doorblader, die van mezelf, mijn dagboeken of natuurboeken geschreven door verwante zielen, mis ik die tijd waarin deze verhalen zich afspeelde.  De muf ruikende vergeelde bladzijden en de zwart/wit foto’s versterken het gevoel van heimwee. Een gevoel dat je bijna doet geloven dat het toen allemaal zoveel beter was. De tijd heeft zijn beloop gehad en je bent meegegaan in de stroom. 

Een stroom die voortgaat de toekomst in. Zoals een jaarwisseling, wat niet veel meer is dat er een nieuwe kalender, weer een nieuw jaar, nieuwe maanden, weken en dagen en er een idee opkomt, om deze dagen zoals het nieuwe jaar, op een nieuwe manier in te vullen. We tellen in jaren en zijn toch ook weer benieuwd wat een nieuw jaar gaat brengen en hoe je er zelf ook invloed op kunt hebben. Zelfs de weg van het licht in de ruimte wordt, als de afstand groot genoeg is, in lichtjaren aangegeven en dat is op zich weer een leuk woord: een licht- jaar. Iets waar we altijd op hopen dat het een mooi en licht jaar wordt en we wensen elkaar op 1 januari elkaar dit toe. Ik stel voor het “Gelukkig Nieuwjaar” te vervangen door: “Een Gelukkig Licht-Jaar”. Zoals het lichtjaar in de ruimte een afstand aflegt, zo ligt er voor ons ook weer een heel jaar.

Bij deze een “Gelukkig Licht-Jaar”. 

Rituelen

 De ochtenden blijven steeds langer donker. Het is nu rond achten dat het donker overgaat in de schemer. Het is de afgelopen dagen geur en koud geweest en het heeft 's nachts zelf iets gevroren en overdag zo rond de 1Cº. Het is zondagochtend, dat is de  ochtend die ik gereserveerd heb voor het radioprogramma “Vroege Vogels”, maar vanmorgen is de zendtijd afgestaan aan een Formule 1 race. Iets wat mijn interesse niet heeft. In plaats van comfortabel met een kop koffie naar de radio te luisteren, gingen nu de wandelschoenen aan en wandelde ik met de hond de nog donkere hei op. Het is om acht uur al 10 Cº en de kou is uit de lucht. Het donkere begint langzaam te wijken voor de schemer en in dat prille licht lopen we het bos in, het lange pad met aan weerzijde Beuken en Eiken, waarvan het afgevallen blad over de grond uitgespreid ligt.  De bomen zijn voor het grootste gedeelte leeg gewaaid en het bos geeft nu weer een winterse aanblik, een aanblik die de komende vijf maanden het beeld bepaald. We klossen door het afgevallen blad. Halverwege het pad sta ik stil en draai me om. Daar liepen we zonet, de hond en ik, zonder veel besef van een eigen aanwezigheid daar te zijn, zoals een bril die je zelf niet ziet, maar erdoor wel alles ziet.

                                   

Een stemmig pad in het ochtendlicht, waar we ons middenin bewegen. Een besef van bevoorrecht te zijn hier te lopen samen met de hond. Het landschap waar je in loopt zie je jezelf niet, door om te kijken waar we net gelopen hebben, kan ik me er wel een voorstelling van maken. De vele regen van afgelopen dagen hebben volle plassen op de paden gevuld, waar we omheen moeten lopen. Bosarbeid met een tractor heeft het natte pad tot een blubberpoel gemaakt, glibberig en nat. De bospaden die ik insla, leiden me naar plekken waar ik al zoveel keer ben geweest en door verschil van tijd en stemming telkens weer het bezoeken waard zijn. Van de week leerde ik de term “Sitspot” dat is een plek uit te kiezen waar je regelmatig komt en er letterlijk even gaat zitten.
 Daar te zitten uit het zicht van de dagelijkse bezigheden, een pauze waar je met jezelf op de afgesproken plek telkens even komt. Er een ritueel van maken je sitspot op te zoeken. Wie weet wacht daar iets op jou, een indruk, of een inzicht die je kunt toevoegen aan je rijkdommen.

Een dik uur gelopen en weer thuis, brokjes voor de hond in haar bakje en voor mij een ander ritueel. Vroeger kreeg ik van mijn moeder zondags een gekookt eitje met drie beschuiten als ontbijt, een vaste prik voor de zondag. Door het interval vasten ontbijt ik ’s morgens niet, maar voor de zondag maak ik een nostalgische uitzondering. Ik kook een eitje en rooster een boterham en net als vroeger, heb ik de gewoonte van mijn moeder weer nieuw leven ingeblazen. Een gekookt eitje op zondagmorgen. Iets om naar uit te zien.

 

 

Een keuze

Bij het boekwinkeltje met tweedehandsboeken kwam ik weer naar buiten met vier boeken daar gekocht. Boeken over de natuur en weer een nieuwe schrijver, alhoewel nieuw… het boekje komt uit 1943, en heeft de titel: “Dwalend ginds en her ”een heerlijke oubollige titel. Een boek, las ik eens, is een deur, aan de andere zijde ben je ergens anders. Zo’n boek uit lang vervlogen tijden brengt je even daarheen, naar een tijd voor ik geboren werd, een tijd dat gestold ligt tussen de bladzijden en door het lezen vloeibaar wordt. Het boek is als een souvenir van de reis die je door het boek maakt. Het lezen is een keuze uit  een woud van boeken, waar het moeilijk kiezen is, want alhoewel het lezen op zich als ontspanning wordt gezien is het een inspanning. Zoals een zalm die tegen de stroom inzwemt om thuis te komen. Sommige stukken zwemt de zalm in rustig water, maar weet ook hoe het de obstakels moet nemen. Een boek heeft dat ook, momenten dat je erbij weg kan dromen en je iets laat ervaren dat je uitdaagt. “Kies Uw liefde en bemin uw keuze”, jubelde mijn Belgische vogelvriend. Het boek, hoe graag je het verhaal ook wilt onthouden, het zijn vaak maar flarden, er wordt weer zoveel vergeten, maar wie weet komt er iets van terug in je dromen. 

Een boekenkast is een monument in het huis, boeken die je ooit aanschafte en er wellicht in gelezen hebt, ze staan met de ruggen naar je toe en tonen de titel. Ze zeggen iets over de schrijver, maar ook over de lezer, die elkaar gevonden hebben in een boek, de schrijver heeft een onderwerp en jij bent erin geïnteresseerd. Voor mij moet een boek inhoud hebben en ik ga voorbij aan de zogenaamde spannende boeken, de thrillers, waarbij het om een moord draait. Een schrijfwedstrijd had de opdracht over kerst te schrijven en van de inzendingen bleken er verschillende in de titel het woord moord te hebben. In mijn boekenkast zal je geen zogenaamde spannende boeken vinden, voor mij is het criterium dat ze interessant en inspirerend zijn. Als een boek een deur is wil ik aan de andere kant van die deur niet in de wereld van misdaad en geweld verzeild raken en er een genoegen uit te halen dat er weer een moord is opgelost. Daar kost het lezen mij te veel inspanning voor om me daar mee bezig te houden. Ik wandel liever mee met een auteur die een landschap beschrijft, het gedrag van een dier voor mij verklaard, of iemand die zijn inspirerend levensverhaal verteld. Kies Uw liefde en bemin uw keuze. 

Herfstdag

 Een geweldige herfstdag, blauwe lucht, met vannacht en vanmorgen een vleug nachtvorst. Een prikkelende kou die het blad uit de bomen doet dwarrelen, daar is geen zucht voor nodig, in die windstilte laat de Zon mistige stralen in bundels door de stammen schijnen. Een moment waar je bij wilt zijn en als je dat voorrecht hebt, zal het je niet ontgaan, een ansichtkaart waar je zo in kan wandelen. Het vallende blad tikkelt tegen de takken onderweg naar de grond waar nog meer blad ligt waar mijn voeten en de pootjes van de hond, de ritselde bladeren onder onze stappen laat knisperen. De uitgebloeide Distels en de Guldenroede, met op de verdorde stengels de verdorde bloemen, vol met zaden te wachten tot een vogel die rijkdom komt opeisen en wellicht genoeg van de zaden morst om uit te zaaien. Een toegift van de zomerse bloei, nu als fiere bruingrijze skeletten rechtopstaand, weer op een heel andere manier mooi te wezen. Het is stil en het zou stiller kunnen zijn, als de schooljeugd die fietsend, over het brede bospad op weg naar school, af en toe met vuurwerk in de weer zijn, met oorverdovende knallen.

Wat ook onder vuurwerk zou kunnen vallen, is het geruisloze stille werk, van de paddenstoelen.
Met spetterende namen en kleuren, zoals de Goudvliesbundelzwam, die aan de bast van een Beuk tevoorschijn komt, de Bleekgele Mycena, piepkleine paddenstoeltjes tussen het gras, de Groene anijstrechterzwam, de Nevelzwam die in grote cirkels onder de Beuken staan.  Hoe ik al die paddenstoelen namen ken? Een prachtige App op de telefoon vertelt me in no time met welke paddenstoel ik van doen heb, één fotootje ervan en de app verteld me de wonderlijke en prachtige namen. Waar ik gisteren langsliep en nog niets te zien was, staat vandaag een heuse heksenkring, want zo heet een cirkel met Nevelzwammen. Heksenkring, wat het dan weer tegelijk sprookjesachtig maakt. Zoals ook de paddenstoelen aan kabouters doet denken. Ik vraag me dikwijls af als de hond ergens staat te snuffelen wat ze ruikt, misschien ruikt ze het spoor van een kabouter die daarlangs is gekomen. Zeg niet te snel dat dat flauwekul is, want je weet het uiteindelijk toch niet echt. En wat je niet weet kan je ook niet ontkennen.

Elke dag schuift de Zon iets eerder achter de horizon en tovert in de lucht soms mooie avondluchten met tinten oranje, geel en wit, purper, licht en donkerblauw. De afkoelende heidegrond maakt nevels los die een mistige laag boven de hei vormt. Het donker wordende bos maakt de Bosuil wakker die in deze tijd van het jaar de lente al in het hoofd krijgt door zijn mysterieuze roep vanuit de donkere bosrand te laten klinken. De roep om weer een nest te bouwen met daarin de vroegste eieren van het volgende jaar uit te broeden.  Deze mooie dag is weer voorbij en wie weet is het morgen nog mooier, gewoon verwachten dat het zo is.  Als het niet zo is, dan weten we wel, door vandaag, hoe mooi het kan zijn.

 

Moeder

Het woord heeft al een warme klank: Moeder. De laatste levensjaren van haar, mijn moeder, bezocht ik haar elke avond om even een kopje thee met haar te drinken en naar het spelprogramma Lingo re kijken. Ze is op een lentedag in mei overleden, zacht in haar slaap. We hebben haar aan de Aarde toevertrouwd in het graf waar ook mijn vader ligt. Vijf jaar waren ze van elkaar gescheiden geweest en nu voor altijd  in de Aarde opgeborgen, met de gedachte dat ze elkaar weer in de Hemel zullen zien. Hemel en Aarde verbonden in het leven van mijn ouders.  

De Aarde wordt ook Moeder genoemd: Moeder Aarde. Al het leven, van plant, mens en dier, heeft een moeder. God verwekte het leven, maar de moeder bracht het voort, koestert en voedt het. Door zaden  voortgebracht uit bloemen, door eieren warm gekoesterd in een nest, door jong leven gevormd en gedragen in een lichaam. Moeder Aarde. Brengt wonder op wonder in de diepte van de zeeën, hoogte en laagte bevat zij, de bodem met kiemkracht en houvast. De moeder van mijn en onze moeder. In ouderdom en wijsheid niet te evenaren. Een stralende bol die ronddraait in het universum. Geeft ons  een plek in het weidse heelal en de bodem waarop we lopen, het voedsel dat we eten en de lucht om te ademen.  Gedenk haar te eren.
Waar ik me niet vaak aan waag is een gedicht te schrijven, maar dan toch dit korte verhaaltje samengevat in dit gedicht:

 

Moeder

 warm van klank
Moeder
gekoesterd in haar lichaam
vormde tot wie ik ben.
gezorgd en gevoed
Moeder
zonder haar
geen mij
ik deel haar
met zussen en broer

Moeder Aarde
Moeder der moeders
bol van wonderen
door sprankelend leven omgeven
veelkleurig en weldadig
leven en leven voortbrengend
 ik deel haar
met jou en alles wat leeft.
Moeder
gedenk haar te eren.