Voorbeeld

 

Jonge eendjes leren uit voorbeeld van hun moeder, en zo zullen meer jonge dieren de kunst van het leven afkijken van hun ouders. Toen we het eenden gezinnetje in onze tuin en vijver zagen groot groeien, liet moeder eend ze hun gang gaan, want de kuikens zoeken zelf hun eigen voedsel  onder het nauwlettend oogje van moedereend, ze keerde ook regelmatig haar blik naar omhoog, waar ook gevaar was te duchten. Met een kwaakje, riep ze de kuikens bij elkaar bij het minste of geringste vermoeden. Als moeder eend haar veren begon te poesten, zaten de kuikens op het randje van de vijver en poetsten met hun kleine snaveltjes, hun donspakje. Hun zelfstandigheid groeide in de mate dat hun veren doorkwamen, waren ze als donsbolletjes nog afhankelijk van de warmte onder moeders vleugels, dan lagen ze nu in een groepje naast moedereend en waren al meer bestand tegen de wereld.  Als moeder haar veren poetste, volgde de kuikens het voorbeeld en streken ze hun nieuwe veren, net zo glad als ze in het voorbeeld hun moeder zagen doen. Elke dag een lesje in verenonderhoud, is van levensbelang. Als ik zo’n gelukkig compleet gezinnetje bekijk, heb ik het te doen met al die wezentjes die uit het ei gekropen naar de moeder piepen, maar alleen het gezoem van de broedmachine als antwoord krijgen. Een warme lamp als surrogaat voor de beschermede vleugels, wie geeft hen het voorbeeld?  Ach, dat is misschien ook niet nodig, want als hun veren doorkomen, is hun leven al beslist. Dat is te zeggen als je een hennetje bent, de haantjes zijn als kuiken al vergast, overbodig, te veel, afval. Ik heb het wel eens in een getal gezien om hoeveel diertjes dit gaat en dat overtreft de Holocaust meerdere keren en dat jaarlijks weer. 

Vroeger ben ik veel mee geweest met jagers, zij waren voor mij het voorbeeld en ik droomde ervan ooit zelf een jachtveld en een geweer te hebben. Kun je je het voorstellen, … nee, ik ook niet meer. Dat voorbeeld heb ik niet langer nagevolgd, maar geeft toch wel aan hoe belangrijk een voorbeeld is. Want eenmaal in een wereld van denken verstrikt kom je daar niet zo makkelijk weer van los. De kuikens hoefde zich niet af te vragen of het een goed voorbeeld was dat hun moeder hun gaf, voor ons is het raadzaam daar wat zorgvuldiger mee om te gaan en elk voorbeeld af te wegen, maar ook te beseffen in hoeverre wij een voorbeeld voor anderen zijn.